Türk Amerikan Futbolu’nun yeni sezona ve yeni bir maceraya başlamaya hazırlandığı şu günlerde, geçen yazımda açıklamaya çalıştığım gelişim haritası ile ülkemizdeki yeni ulaşım imkânlarını değerlendirmek gerektiğine inanıyorum.
Ülkemizde gelişen ulaşım imkânları futbol dünyamıza bazı imkânlar sunmayı vaat etmektedir. Bunlardan ilk üzerine konuşulabilecek olanı ‘’Yüksek Hızlı Tren’’ ya da daha çok kullanılan adıyla YHT’dir. YHT projesi futbol haritamızın pek çok kentini birbirine bağlamaktadır ve projenin gelişim planları futbolun gelişim hattı ile uyum göstermektedir. Bu noktada Türk Amerikan Futbolu’nun ekonomik, ticari veya sosyal olarak gelişen merkezlerde hayat bulduğu iddia edilebilir ve bu gelişimin sistematiği mutlaka tartışılmalıdır. YHT projesi İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük kentleri direkt ve bağlantılı hatlarla birbirine ulaştırmaktadır. Bunların yanında projenin Mersin, Samsun, Antalya gibi önemli limanları ve Avrupa’ya açılan kara kapısı olarak Edirne’yi ülkenin içlerine ulaşılır kılması önemlidir.
Gelişimin önemi ulaşım şartları, uluslararası ulaşılabilirlik ve kargo imkânları olarak üç ana başlıkta değerlendirilebilir. YHT projesinin kentler arası ulaşıma maddi olarak ucuzluk getireceği, ulaşım zamanlarını azaltacağı ve ulaşım konforu hususunda takımlara değerlendirilebilir bir seçenek sunacağı beklenmektedir. Eskişehir, Ankara, Konya arasında projenin hayata geçen kısmında yaşanan durum bu konularda umut vaat etmektedir. Uluslararası ulaşılabilirlik önümüzdeki yıllarda takımlarımızın Avrupa’ya ve Avrupa futbolunun Anadolu içlerine olacak yolculukları için değerli bir fırsat olabilir. İzmir gibi önemli bir şehri ve limanı diğer kentlere bağlayan proje, deniz yolu ile birlikte çalışarak Güney Avrupa’ya bir seçenek sunmakta, Edirne yolu ile ise Avrupa içlerine devam edebilecek başka bir raylı sistemle entegre olması halinde yakın Avrupa için önemli bir seçenek olabilmektedir.
Kargo imkânları ise liman kentlerinden ülke içlerine zaten faaliyet halinde olan pek çok taşıma sistemine ek bir alternatif sunmaktadır. YHT projesi gelişim hattında Ankara-Kars çizgisi oldukça önemlidir. Bu hatta Yozgat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Kars şehirleri birbirine bağlanmıştır. Şubat 2009’da Ankara’yı Sivas’a bağlayacak hattın yapımına başlanmıştır. Bu kentlerin birkaç saat tren mesafesi ile birbirine bağlanabilecek olması futbol öncüleri tarafından iyi değerlendirilmelidir. Bugün uzak olarak değerlendirilen bu noktalar kısa süre içerisinde futbol açısından ulaşılabilir olacaktır.
YHT hatları:
Ankara – Afyon – Uşak – İzmir (Kocahacılı’da Ankara-Konya hattından çatallanacak)
Ankara – Kayseri (Yerköy’de Ankara-Sivas hattından çatallanacak)
İstanbul – Bursa (Osmaneli’de Ankara-İstanbul hattından çatallanacak)
Ankara – Bursa (İnönü’de Ankara-İstanbul hattından çatallanacak)
İstanbul – Edirne – Kapıkule (Bulgaristan sınırı)
Konya – Mersin – Tarsus – Adana
Eskişehir – Afyon – Antalya
Sivas – Erzincan – Erzurum – Kars
Samsun – Ankara (Kırıkkale-Samsun arasındaki yaklaşık 450 km. uzunluğunda demiryolunun projesi 2011 sonunda bitecektir)
Ankara – Konya – Antalya
İzmir – Afyon – Konya
Kayseri – Konya – Antalya
Sonuç olarak Merkezi, Güney ve Doğu Anadolu’da bulunan futbol operasyonları için YHT projesi önemli bir ulaşım seçeneği yaratmaktadır. Karadeniz Bölgesi için kilit bir rol oynayacağına inanılan Samsun’un 2011 yılı sonunda Ankara’yla entegre olması, yakın gelecekte oluşabilecek bir Samsun yapılanması ve Karadeniz sahil yolu boyunca sıralanabilecek yeni takımlarla sonuçlanabilecektir.
Ulaşım sistemlerinde karada yaşanan bu değişimlerin yanı sıra, ülkemizde havayolu ile ulaşım şartları da gelişmeye devam etmektedir. Açılan yeni şirketler sayesinde iç piyasada bilet fiyatları düşmekte erken rezervasyonlarda kara ulaşımı ile rekabet edebilir seviyelere gelmektedir. Şirketler ve hizmet verdikleri şehirler araştırıldığında, sektörün önde giden altı firması değerlendirmeye alınabilir, AtlasJet, BoraJet, Pegasus Havayolları, Sky Airlines, SunExpress ve Türk Hava Yolları alfabetik olarak sıralanmıştır. İstanbul(Atatürk), Adana, Antalya, Bodrum, Dalaman, Diyarbakır, İzmir, Lefkoşa ve Malatya AtlasJet’in hizmet verdiği iç hatlardır. AtlasJet erken alımlarda önemli fiyat imkânları sağlayan havayollarından olmasına rağmen büyük kentler haricindeki rotalarda az sayıda sefer yapmaktadır.
BoraJet sektördeki yeni firmalardandır ve sefer sayıları diğer firmalara göre daha kısıtlıdır. Ancak Ankara, Balıkesir, Hopa, Bursa, Çanakkale, Edremit, Isparta, İstanbul, Kahramanmaraş, Kayseri, Siirt, Sivas, Tekirdağ, Tokat ve Uşak hizmet veren BoraJet birçok bölgede ulaştığı kentlerle takımlar için önemli fırsatlar sunmaktadır.
Pegasus Havayolları Türk Havayolları ile rekabet eden, farklı hizmet anlayışı ile ekonomik çözümler sunmayı vaat eden bir firmadır. Deneyimler ise firmanın fiyatlarının sektördeki diğer havayolları ile karşılaştırıldığında yüksek olduğunu göstermektedir. Pegasus Adana, Ankara, Antalya, Bodrum, Dalaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, İstanbul (Atatürk), İstanbul (Sabiha Gökçen), İzmir, Kayseri, Konya, Lefkoşa, Malatya, Mardin, Samsun, Sivas, Trabzon ve Van’a seferler düzenlemektedir. Firmanın futbol camiasına sunabileceği en önemli hizmeti yurtdışı seferlerinde uyguladığı dikkat çekici fiyat politikasıdır.
SunExpress Doğu rotalarındaki seferleri ile dikkat çekerken, Sky Airlines ise Antalya merkezli bir şirket olarak yurtdışı bağlantılarında yararlı olabileceğine inanılan bir şirkettir.
Sektörün lider markası Türk Hava Yolları’dır. Ülkedeki tüm alanlara sefer düzenleyen ve bünyesinde aktarmalı seferleri için yan markası AnadoluJet’i de barındıran THY, son dönemde yaptığı atakla dünyanın en değerli havayollarından biri haline gelmiştir.
Bütün ulaşım olanakları için düzenli, profesyonel ve ciddi bir sezon yapılanması gerekmektedir. Tüm ihtiyaçların belirlenmesi ve bunlar için gerekli anlaşmaların yapılması öncelikle buna bağlıdır. Bir takımın sekiz maçlık sezonu ve kırk kişilik kadrosu ancak bir aracı firma için önem arz edebilir, fakat bir camianın, yani elliye yakın takımın, binlerce sporcunun, on binlerce bileti, her şirketin, her havayolunun elinde tutmak isteyeceği bir pazardır.
Kuralları her sezon değişmeyen, belirli şartlar dâhilinde sürekli ileriye giden, sonuçların değerlendirildiği, analiz edildiği, deneyimlerin aktarıldığı ve kayıt altına alındığı, ciddi bir yapılanma ulaşım açısından kurumsal anlaşmalara imza atabilir. YHT hatları ve havayollarında yaşanan gelişmelerin ülkemiz futbolunun daha iç bölgelere ve Karadeniz’e açılmasına yardımcı olmasını dilerim.
Saygılarımla,
Burak Korkmaz