Sezona güzel bir nokta koymaya yaklaştığımız ve yılın en süperini belirleyeceğimiz maçta, Kansas City Chiefs ve San Francisco 49ers, her açıdan bizlere güzel bir karşılaşma sunmak için her şeye sahip iki takım olarak öne çıkıyor. Bir tarafta Patrick Mahomes, Travis Kelce, Isaiah Pacheco ve Rashee Rice; diğer tarafta ise Brock Purdy, Christian McCaffrey, George Kittle, Deebo Samuel ve Brandon Aiyuk tam anlamıyla takımlarının playmaker oyuncuları. İşlerin savunma kısmında ise yine iki tecrübeli savunma koordinatörüyle birlikte son derece verimli ve dişi ekiplerinin de olması sahaya çıkan takımların işini epey bir zorlaştırdığı aşikâr. Nitekim kâğıt üzerinde bakıldığında heyecan fırsatı vaat ederken kâğıdın da dile gelmesi pek muhtemel. Peki nasıl olacak veya oluyor bu işler? Takımların hücum ve savunma düzenleri neler? Bunlara bakmak, maç öncesi sahadaki işleri görmek açısından ufak da bir fikir verebilir.
Kansas City Chiefs Hücum – San Francisco 49ers Savunma
Burada Her Şey Olabilir, Dikkatli Olmak Lazım!
Chiefs hücumunda en belirgin nokta ise şüphesiz Taylor Sw… şey pardon Travis Kelce. Sezon içerisinde zaman zaman düşüş yaşadığı gözüken yıldız oyun kurucu playoff ile tekrardan kalitesini eksiksiz bir biçimde ortaya koymayı bildi. En iyi yaptığı işleri burada sayfa sayfa sıralayabiliriz ancak en temel iki husustan kısaca bahsedersek yeterli olabilir. Bunlardan ilki hücum hattının yanında tight formasyonda dizilip option rotalarıyla arka alanda boşluk bulması. Özellikle linebacker coverage’ında ise Kelce, uzun rotaya çıkar gibi doğrudan birebir eşleşmede hareketlenmeye başlıyor. Ancak alan savunması oynayan takımlar bu noktada underneath rotalarını boş bırakmamak için linebacker oyuncularını çok fazla derine indirmeyi tercih etmemesini fırsat bilen Kelce, bu sefer deep veya hole olarak adlandırılan safety-linebacker arasındaki alana rotasını tamamlarken Mahomes ise tüm bu oyunu cepte seyrederek rahatlıkla Kelce’yi buluyor. Oyun bilgisi sonra derece yüksek olan Mahomes-Kelce iş birliği birçok kez rakiplerinin başını bu şekilde ağrıtmayı bildi. Bu noktada tabii Mahomes’un cepte rahat olamaması ve scramble yapma ihtimali olduğunda ise Kelce’nin sihirbaz gibi Mahomes’un dibinde bitmesi işin belki de en özel durumu.
Bir diğer oyun çeşidi ise Kelce’nin slotta yerleşip buradan oyun üretecek şekilde rakip savunmalara sıkıntı yaratması. Aslında yine bir önceki bölümde anlatıldığı gibi bir hücum prensibi de mevcut: “Rotaya çık, savunmayı oku, safetyler derine iniyorsa linebacker safety arasına yerleş, eğer adam savunması varsa bu sefer cross veya post rotalarında eşleşmeni kazan ve bingo.” Nitekim bu tarz oyunlardaki ufak ayrıntı veya ayrıntılar ise snap öncesi Chiefs’in yaptığı motion veya shiftler. Eğer ki Mahomes, savunmayı okumak için Kelce’nin hareketlenmesi için sinyal verirse bu noktada tecrübeli tight end’in de hareketlenip rotaya line arkasından başlamasına neden olurken flat savunması için de büyük tehdit olduğu bir gerçek.
Eee peki, nasıl savunulacak bu adam? Yok mu bir çaresi? Aslında var ve çözümü ya da teorideki çözümü dersek daha doğru olur tam da takımında yer alıyor: Fred Warner. Savunmanın tartışmasız yıldızı ve lideri olan Warner’in pas oyunlarındaki etkinliği ise aslında 49ers savunmasının direnç noktalarından birisi. Alan savunmasında hem line arkasına yapılan kısa rotaları hem de orta alanda boşluk arayan receiverları takipte son derece üst düzey bir oyun ortaya koyan Warner’in, Kelce’nin mevzubahis oyunlarına karşı ciddi bir engel olacaktır. Yine de 49ers savunmasında Kelce’yi sadece Warner ile savunmak doğrudan çözüm getirmeyebilir ki özellikle Ravens’ın yıldız safety’si Kyle Hamilton’un da konferans finalinde yaptığı gibi Kelce’nin rotalarına atlayacak bir oyuncuya da ihtiyaç var. Bu hususta Tashaun Gibson’un bu desteği verebileceği düşünüldüğünde 49ers savunması için sıklıkla cover-2 alan savunmasından cover-1’a yani tek safety’li şemaya dönüş yolu da pek muhtemel gibi. Her ne kadar arka alanda tek safety bırakmak uzun pas oyunları için negatif etki oluşturabilecek olsa da zaten hücum opsiyonları bir elin parmağını geçmeyen takım için bu seviyede risk alınabilir gibi gözüküyor. Şunu da eklemek de belki fayda var ki Warner’in konferans finalinde Lions hücumuna karşı zorlandığı söylenebilir. Nitekim Ben Johnson orta alandaki üstünlüğü ele geçirebilmek için 2×2 setler tercih edip ikili receiverlar üzerinden farklı rota kombinasyonları tercih etti. Bunların en belirgin olanı bir oyuncunun underneath rotasında kalıp diğerinin ise önce safety coverage’ına geçip ardından saha ortasına doğru hareketlenerek yüksek-alçak post oyunlarıydı. Sahadaki uygulama da çoğunlukla verimli olurken zaman zaman bu pasları savunmada sıkıntı yaşamışlardı. Tabii böyle bir tercihte Kelce’ye eşlik edecek ismin hızlı bir oyuncu olması önemli.
Tabii ki sadece Kelce değil aynı zamanda takımın çaylak receiverı Rashee Rice da yine pas istasyonlarının bir diğer ismi olarak takımın öne çıkan oyuncularından. En çok catch&run denilen kısa paslarda kurulan screenlerle birlikte ekstra yardlar alan Rice’in fiziksel olarak da temasa dayanıklı olmasıyla pozitif yard anlamında takımın önemli seçeneklerinden birisi haline gelmiş durumda. Nitekim bunlar dışında Rice’in ağırlıklı olarak hook veya curl bölgelerine doğru slant veya cross gibi kısa rotaları koştuğunu söyleyebiliriz. Özellikle empty set denilen arka alanda running back oyuncusunun bulunmadığı formasyonlarda Rice’in coverage’a göre en fazla 12-14 yard arası derine inip comeback rotasında Mahomes’un hücum seçeneklerinden birisi. Öyle ki 49ers savunmasında fiziksel üstünlüğü ile cornerbacklere sıkıntı çıkarması çok muhtemel. Eğer Kaliforniya ekibi, Rice üzerinde kısa pas oyunlarında tackle kaçırıp bir de sürekli off-coverage denilen uzak savunmayı yapma tercihinde bulunursa bu durum çaylak oyuncu için üretken bir maça dönüşebilir.
Chiefs cephesi için Kelce ve Rice dışındaki pas opsiyonlarına baktığımızda ise elle tutulur bir isim olmaması bu takımı sezon başından beri takip eden biri için sürpriz değil. En bariz isim Marquez Valdez-Scantling olarak akıllara geliyor ki kendisinin de denendiği pas türü biraz da “Hero ball” yani Mahomes’un uzunca attığı MVS’nin de “belkiiiii” tuttuğu toplar. Bunlar dışında zaten rota ağacının da geniş olmadığını söyleyebiliriz. Öte yandan Noah Gray ve Justin Watson seyrek de olsa sahneye çıkan isimler. Yine bu isimlerin de Chiefs hücumunda kullanımlarına bakıldığında geniş bir perspektif olmamakla birlikte çoğunlukla tamamlayıcı rolde oldukları gözüküyor.
Kelce ve Rice isimleri dışında Kansas City ekibinde bir isim daha hücumun çok önemli parçası: Isaiah Pacheco. İkinci yılında ikinci Super Bowl’una çıkan Pacheco, takımın belki de fizik kapasitesi en üst düzeydeki ismi desek pek de yanlış olmaz. İç koşularda özellikle temas sonrası bile ekstra yardlar alabilen genç koşucunun, Ravens savunması gibi diri bir ekibe karşı temas sonrası 34 yard gibi bir rakam elde etmesi hiç de fena olmayan bir durum. Tabii Pacheco’nun bu koşularında Chiefs hücumun da personel seçimlerinin etkisi büyük. Koç Andy Reid’in 12 personelli yani iki tight endli setlerinde sıklıkla pul oyunlarıyla tight end’in kenar oyuncularıyla eşleşip hücum hattı oyuncularını ikinci kademeye yükseltmesi, yine ana koşu hücumu planlarından birisi. Bu noktada hücum hattının sadece birebir eşleşmede kalması Pacheco’nun ana blokçu oyuncuyla birlikte koşuya başlaması da mühim. Pacheco’nun da tecrübeli çalıştırıcıyı yanıltmadığını ve pozitif yard veya kısa yard durumlarında önemli bir seçenek olduğunu söyleyelim. 49ers savunması cephesinden ise aslında koşuya karşı dayanıklı bir takım, bu doğru; ancak hem Packers hem de Lions maçında pas ağırlıklı savunmayla başlamanın ceremesini maçların başında geri çekerek, hatta büyük geri dönüşlere imza atmak zorunda olarak çektiler. Bu noktada Bosa ve Young gibi kenar oyuncuların pull’a çıkan hücum hattı oyuncusuyla birlikte önlerinde tight endlerle mücadeleden çıkıp doğrudan orta alandaki koşu koridorlarını savunmaları kritik nokta olacak. Nitekim Pacheco’nun olası bir safety ile birebir eşleşme durumunu engellemek için bu kenar destekleri linebackerların da işini kolaylaştıracaktır. Tabii bir de savunma koordinatörü Steve Wilks’in 12 veya hatta 13 personelli koşu setlerine karşı 4-3 düzende üç linebacker ile sahneye çıkıp çıkması da yine Chiefs hücumlarını sınırlandırabilir.
Kansas City Chiefs Savunması – San Francisco 49ers Hücumu
İşte Burası Mühim
49ers hücumunda pas oyunlarında orta alan isabeti belki de kilit noktalardan birisi. Brock Purdy’nin anticipation dedikleri yani receiverin rotayı henüz tamamlamadan boş alana gönderdiği pasların Deebo veya Aiyuk tarafından yakalanması ve üstüne ekstra yardlar alınması Shanahan’ın da sık kullandığı hücumlardan birisi. Nitekim bu tarz oyunları sadece Purdy’nin dropbackleri ile değil; aynı zamanda playaction veya RPO gibi hücum çeşitlilikleri ile de sağlayabilen 49ers hücumunda yine ritim bulmada denenen oyunlar. Nitekim arka alan dönüşümlerini iyi yapabilen Chiefs savunması, blitz getirme durumları, snap sonrası tek safety’li düzene geçip strong safety pozisyonundaki oyuncuya rota takibi sorumluluğu olması gibi detaylarla bu oyunları savunabilecek yapıya da sahip. Yine de Deebo, Aiyuk ve Kittle üçlüsünün seperation yeteneklerinin de sahada Travis Kelce ile birlikte en iyisi olduklarını rahatlıkla söylersek Chiefs savunmasının en azından adam savunmalarında birebir eşleşmelerden galip gelmesi de bir hayli mühim.
Brock Purdy’nin Packers ve Lions maçlarında zorlandığı ortak noktalardan birisi rakip savunmaların özellikle orta alanı savunmak için linebackerları derine indirmesiydi. Purdy, mevzubahis orta alana isabetlerini sağlarken en az 10-15 yard arası pas atıyordu ancak tam o bölgede linebacker’in olması iki maçta da bu isabetleri yakalayamamasına ve uzun okumalara kalmasını zorladı. Buna çözüm noktasında ise Purdy’nin cepten koşmaya başlaması konferans finalinde fazlasıyla etkili oldu. Sonuçta coverage’daki bir linebacker’ın topun snap olduğu noktadan en az 15 yard derinde olması demek; bu durum ise pas savunmasındaki oyuncunun “spy” veya “rob” için uygun saha pozisyonunda olmamasına neden olması anlamına geliyor. Tabii bu noktada safety’nin de görevini es geçmemek lazım. Hem Lions hem de Packers, safety’nin hook veya curl rotalarındaki sorumluluğunu da verdi ki Darnell Savage’in düşürdüğü interception zaten linebacker’in derinliğini ve safety’nin de orta alan sorumluluğunu gösteriyor.
Böyle bir savunma prensibini normal şartlarda uygulanmaması gereken başlıca oyun kuruculardan birisi Lamar Jackson. Cep içerisinden kaçmak konusunda usta olan aynı zamanda arka alanda da verimli koşular yapan Lamar için üstüne bir de linebacker’ın derine inmesi büyük veli nimet. Nitekim Purdy’de bir Lamar Jackson olmasa da kendisinden beklenmeyeni yaparak cep içerisinden doğru noktalara hızlıca hareketlenerek oyunları sürdürmeyi bilmesi maçın kilidini açan detaylardandı. Çok fizikli bir oyuncu olmamakla birlikte ağır bir sakatlık geçmişi olmasına rağmen Purdy’nin buna yeltenmesi ve başarılı da olması ekstrem bir durum olduğu söylenebilir.
Bu noktada ibreyi Chiefs savunmasına çevirirsek Purdy üzerinde kuracağı baskı türü maçın detaylarından birisi olacak. Savunma koordinatörü Steve Spagnoulo’nun Bills ve Ravens maçlarından gördüğümüz üzere blitz konusundaki çalışmaları meyvesini fazlasıyla verdi. Cornerback, safety ve linebackerlar ile farklı savunma şemalarında baskıyı getirerek rakip oyun kurucularının ön alandaki dizilimi okumalarını zorlaştırdı ve doğrudan karar verme mekanizmalarını meşgul etmeyi başardı. Tabii kâğıt üzerinde uygulamada olduğu gibi yine yüksek verimle oynarsa Purdy üzerinde de bu savunma prensibinden verim alabilir ki eldeki oyuncu profillerinin de buna uygun olduğu söylenebilir. Ancak Prudy’nin blitz karşısındaki istatistiklerini de şuraya bırakalım. Buradan da görüleceği üzere blitz’e karşı TD pası, pas yardı ve pas başı yard konusunda Purdy’nin de fena rakamları yok. Nitekim Shanahan’ın de blitz gelecek savunmalara karşı ürettiği çözümleri de Purdy uygulama konusunda sıkıntı yaşamadı. Bu konuda öncelikle flat’e inen McCaffrey ilk seçenek gibi gözükürken orta alanda ise George Kittle yine blitz geldiğinde adam savunmasında kaldığında yine 49ers için oyun üretebilecek bir isim. Purdy’nin baskı gelmesine rağmen cep içerisinde bekleyip teması almasına rağmen pası çıkarması tabii ki de oyunların ihtiva edilmesindeki en önemli nokta. Son olarak bu konuda eklenebilecek nokta Chiefs savunmasının blitz tercihlerinde Purdy’nin cepten çıkışları için ekstra bir önlem alıp almayacağı. Nitekim 49ers hücum hattına karşı blitzten verim almak için dört kişilik pas rush’un yanına beşinci oyuncu, pas korumasında gerekli boşlukları getirebilir. Ancak zaten böyle bir risk almışken Purdy’e bir de cornerback veya safety takibi vermek arka alanda yetenek havuzu geniş hücuma karşı tam bir kumar olur ki Spag hoca, bu konudaki kararı yine maçın akıbeti için bir diğer detay.
49ers hücumunun en iyi oyuncusu diyerek övgülere başladığım Christian McCaffrey, sadece koşu oyunlarında takımın yükünü çekmekle kalmıyor gerek hızlı pasların gerekse flat’te oynanan screen gibi oyunların da ana istasyonu. Öyle ki Shanahan bu sene CMC’yi ingilizcesi “decoy” türkçesi ise tuzak veya yem olarak kullanarak hücum çeşitliliği için opsiyon oluşturmuş durumda. Özellikle sahayı genişletmek istediği oyunlarda Shanahan, önce CMC’yi Purdy’nin arkasında, sonra gelen sinyalle birlikte motion ile sahanın kenarlarına pozisyonlandırıyor. Formasyonun “absürt” denebilecek kadar uç noktalarındaki CMC’yi savunmak için eğer linebacker da bu bölgeye giderse adam savunması olduğu anlaşılırken gelen ikinci bir yatay motion ile snap aynı ana denk geliyor. Bu temel değişimlerle 49ers hücumu rakip savunmayı hem yatay da genişletmiş hem de orta alanda Kittle, Aiyuk veya Deebo gibi isimlere de ideal saha pozisyonu sunmuş oluyor. Şu ana kadar buna karşı en iyi savunmayı Ravens, normal sezonda yapabilmişti. Chiefs’in bu konuda alacağı veya alabileceği önemler 49ers hücumunu durdurmada önemli olacaktır. Arka alandaki coverage değişimleri ise yine snap sonrası okuma konusunda Purdy’nin tüm bu arka alan hareketliliğinden sonra cepteki pas opsiyonunu etkileyecektir. Nitekim koç Spag’ın bu değişimlerde sadece secondary’deki oyuncuların yerleriyle oynanmayıp aynı zamanda da ön taraftaki baskıda da değişikliğe gittiğini filmlerde net bir şekilde gözüktü.
Teknik, taktik, coverage, blitz derken bir noktadan daha bahsetmezsek hücum ve savunma arasındaki bu düşünselini biraz eksik bırakmış oluruz. Bu mesele ise Chiefs savunmasının tackle yapma veya yapamama durumunun ta kendisi. Öyle ki 49ers hücumuna baktığımızda başta CMC, Deebo ve Kittle gibi güçlü ve fizikli oyuncular üzerinden kısa pas oyunları uyguladıkları planlardan birisi. Eğer ki özellikle kenar oyunlarında Chiefs savunması, drive sürdüren ve pozitif yard almasına yardımcı olan bu oyunlarda tackle kaçırmak gibi gaflete düşürürlerse uzun drive’lar kaçınılmaz olacaktır. Takımın en çok tackle yapan oyuncusu safety Justin Reid’in bu oyunlardaki sorumluluğu biraz daha fazla olacaktır. Benzer şekilde nickleback Trent McDuffie’nin de underneath’teki oyunlarda blitz görevi yoksa mutlaka kenar oyunlarını takip edip tackle’ı yapması gerekecek.
En nihayetinde tecrübeli koçlar, yıldız oyuncular ve muhteşem finalin bizi beklediği karşılaşmada saha içi detaylara daha çok hâkim olabilen; rakibi bozacak işlere imza atarak sürdürebilirlik ile üstünlük sağlayacak takım zafere daha yakın olarak öne çıkıyor. Her ne kadar sallantıda bir Chiefs olsa da Patrick Mahomes isminin “küçük GOAT” olarak adlandırılması tesadüfi değil. Benzer şekilde kısa sürede bu kadar hızlı yükselse de hala daha beğenilmeyen Brock Purdy ise zafer elde ederek Joe Montana ve Steve Young gibi dev isimlerin arasına adını “Şampiyon Oyun Kurucu” olarak yazdıracak.
O zaman skor tahminiyle birlikte herkese iyi seyirler…
Skor Tahmini: Kansas City Chiefs: 21 – San Francisco 49ers: 29