AFL Günleri ve Titans of New York
Şu aralar Brett Favre’ın gelişi ile birlikte birçok football severin odak noktalarından biri olan, Jets 1960 senesinde Titans of New York olarak kuruldu. Dallas Texans (1963’te Kansas City’ye taşındı ve Chiefs oldu), Boston Patriots ( 1973’te New England Patriots oldu), Buffalo Bills, Denver Broncos, Houston Oilers (1996’da Tennesee Titans oldu), Los Angeles Chargers (1961’de San Diego Chargers oldu), Oakland Raiders (bir ara Los Angeles’a gitti sonra Oakland’a geri geldi) ile beraber American Football Lig (AFL) inin ilk altı takımından biri olan Titans maçlarını Polo Grounds stadında oynardı ve renkleri sarı-lacivert idi.
Ligin kuruluş seçmelerinde Titans’ın ilk seçtiği oyuncu Notre Dame üniversitesinin oyun kurucusu (QB) George Izo, sözleşme imzaladığı ilk oyuncu ise New York Giants’ın tutucusu (WR) Don Maynard oldu. Titans’ın ilk koçu ise Sammy Baugh idi.
1964’de Leon Hess ve Sonny Werblin mali olarak iflas etmesine ramak kalan kulübü satın alarak kulübü kapanmaktan kurtardılar. İlk iş olarak da takımın ismini New York Jets, renklerini de yeşil-beyaz, stadını da Shea stadı yaptılar. Ancak Jets’in ve dolaylı olarak bütün AFL’in kaderini değiştirecek olay bunların hiçbiri değildi. O olay 28 Kasım 1964’de Jets ile Houston arasında yapılan bir takas oldu.
1964 Kasım’ında yapılan bu takas Jets’in oyun kurucusu Jerry Rhome ve 26. round seçme hakkını Houston’a yollarken Houston’ın aynı 1. rounddaki seçme hakkını Jets alıyordu. O birinci round seçme hakkı ile Jets Alabama üniversitesinin oyun kurucusu Joe Namath’ı seçecekti.
Broadway Joe ve Arkadaşları
O yıllarda henüz AFL ve NFL iki ayrı lig olarak işletiliyorlardı. Bunun da en önemli sonuçlarından biri iki ayrı draft demekti, işi daha da ilginç kılan bu iki ligin draftlerini aynı gün yapmalarıydı. NFL daha köklü ve oturmuş bir lig olduğundan genelde kolej takımlarından çıkan en iyi oyuncuların tercihi NFL takımları oluyordu, ancak AFL’in ilk senelerinde oynanan ve savunmaya pek de önem vermeyen futbol neticesinde AFL takımları muazzam seyirci sayılarına oynamaya ve akabinde kolejden çıkan oyuncular için daha cazip takımlar haline gelmeye başladılar.
Jets AFL Draft’ının ilk seçimiyle, St. Louis Cardinals (daha sonra Phoneix ve Arizona Cardinals oldular) ise NFL draftinin 12. seçme hakkı ile Alabama Crimson Tide’ı Orange Bowl’u kazanarak ulusal şampiyon yapan oyun kurucu Joe Namath’ı seçti. Ancak Jets Namath’ı o kadar çok istiyordu ki ona Orange Bowl ‘un ertesi günü 427.000 USD’lik bir sözleşme imzalatarak zamanının en çok kazanan futbolcusu yaptı. Joe Namath artık bir Jet olmuştu.
Namath lige girene kadar vasat ve altı performans gösteren Jets için farkını hemen hissettirmeye başladı. 1965 yılında 2,220 yarda 18 TD ve 15 INT’lik bir performanstan sonra yılın çaylağı ödülünü kazandı. 1967 yılında ise lig tarihinin 4000 yardadan fazla pas veren ilk oyun kurucusu o oldu. Ancak onu Jets taraftarları için ölümsüz yapan bunlardan hiçbiri değildi.
Namath’ın takıma gelmesi ile birlikte tutucu Don Maynard da oyun seviyesini daha üst düzeye taşıdı. Namath Maynard ikilisi NFL’in gelmiş geçmiş en uyumlu oyun kurucu – tutucu ikililerinden birini oluşturmuşlardır. Namath’ın ligdeki ilk senesinde attığı 22 gol pasının 14’ü Maynard’a idi, o sezon Maynard 1,218 yardalık 68 yakalayış yapmıştı. 1968’de ise ikili arasında 10’u gol ile sonuçlanan 1,297 yardalık 57 pas atıldı. 1967 ise ikilinin en verimli olduğu sene idi, Namath 4,007 yarda ile ligin pas rekorunu kırarken bunların 1,434 yardalık kısmını Maynard 71 yakalayışta yakalayarak ligin en çok yarda yakalayan tutucusu oldu.
Broadway Joe çok enteresan bir futbolcuydu, kadın külotlu çorabı reklamlarına çıkar, saha kenarında kürk giyer, bar açar ve daha bir sürü özellikle o zamanlar için çok uçuk sayılabilecek şeyler yapardı. Ancak Joe aynı zamanda görüp görebileceğiniz en sert oyunculardan da biriydi. 1967’de Joe 4000 yardalık rekoru kırmadan 2 hafta önce Oakland’ın savunmasında hatsonu olarak oynayan Mike Lassiter elmacık kemiğini kırdığında yüzünde bir kırık olduğunu bile telaffuz etmedi, kırığı soran medya mensuplarına “Kırık mı ne kırığı? Sert bir et yerken biraz zorlandım” dedi. Daha sonra bu olay hakkında verdiği röportajda hiçbir şart altında rakiplerime benimle ilgili bir tatmin yaşatmadım diyecekti.
Heidi Maçı
1968 sezonunun Jets için en önemli olayına gelmeden önce tarihe “Heidi Maçı” olarak geçen maçtan da biraz bahsetmek lazım. 17 Kasım 1968’de AFL’in en iyi takımlarından ikisi olan Jets ve Oakland Raiders karşı karşıya geldi. Oakland önceki senenin AFL şampiyonuydu ve her iki takım da o sezon 7 maç kazanmış 2 maç kaybetmişti. Maç NBC kanalında yayınlanıyordu ve maça ayrılan 3 saatlik zaman diliminin sonuna gelindiğinde, maçta 1 dakika 5 saniye kala Jets 32-29 öne geçmişti ve akabindeki başlama vuruşunu Oakland kendi 23 yarda çizgisine kadar getirebilmişti. Bu arada reklam yayınlamaya başlayan NBC’nin genel merkezi yayın kontrol merkezine telefonla ulaşarak daha önce verilmiş olan maç bitmiş olsa da olmasa da saat tam 7:00’de Heidi’ye başlanacak talimatını değiştirmeye çalışıyordu. Ancak ironik olarak NBC’ye izleyicilerden gelen çok yoğun maçın devam etmesi yönündeki talep telefonları yüzünden yayın kontrol merkezinin telefon hatları kilitlendi ve NBC genel merkezi kontrol merkezine ulaşamadı. Saat 7:00’de reklamdan dönüldüğünde Denver’ın doğusunda milyonlarca evde Heidi yayındaydı. Heidi’nin yayında olduğu 65 saniyede Oakland’ın 2 TD yaparak maçı kazanması bu maçın unutulmaz Heidi Maçı olarak tarihte yerini almasını sağladı.
Bu maçın rövanşı ise AFL şampiyonluğu maçında New York’ta oynandı. Maçın yıldızı kuşkusuz Maynard idi, onun p pas 118 yarda ve 2 gollük performansı ile Jets eski şampiyon Oakland’ı tahtından indiriyor ve efsanevi Johhny Unitas’ın Baltimore Colt’suna Super Bowl III’de rakip oluyordu.
“Pazar günü maçı kazanacağız! Garanti ediyorum!”
1969’da o zamanlardaki adıyla “AFL-NFL Şampiyonluk Maçı” şimdiki adıyla “Super Bowl”un üçüncüsü Baltimore Colts ve New York Jets arasında oynanacaktı. Önceki 2 şampiyonluk maçının ikisinde de en değerli oyuncu seçilen oyun kurucu Bart Starr önderliğinde Green Bay Packers önce Kansas City Chiefs’i sonra da Oakland Raiders’ı açık farkla yendi. AFL gibi zaten NFL’den çok sonra kurulmuş olan ve halen kendini ispat etme çabasındaki bir lig için bu iki şampiyonluk maçında alınan açık farklı skorlar AFL’in NFL’e rakip olma çabalarına gölge düşürüyordu. Miami’de oynanacak olan 3. şampiyonluk maçı öncesi Baltimore Colts New York Jets önünde tam 18 sayı farkla favori olarak gösteriliyordu. Maçtan 3 gün önce Miami’de Touchdown isimli bir kulüpte kendisine laf atmaktan çekinmeyen bir Colts taraftarı ile karşılaşan Joe Namath o ünlü cümleyi söyledi: “Pazar günü maçı kazanacağız! Garanti ediyorum!”. Tabi Namath’ın maçtan önceki bu çıkışı bile Jets’in ciddiye alınmasını sağlamadı ve o gün maçı yayınlayan kanalda kim kazanır diye sorulan istisnasız herkes Baltimore rahat kazanır diyordu.
Jets’in en büyük silahı Namath-Maynard ikilisi ve koşucu Matt Snell’in yıldızlaştığı hücum takımıydı. Zaten AFL gibi savunmanın her zaman ikinci kaldığı bir ligin şampiyonundan kimse iyi savunma yapmasını beklemiyordu, AFL’in en iyi savunmasına sahip Jets’in bile. Medyaya göre Jets’in kazanma şansı Baltimore’dan daha iyi hücum etmesine bağlıydı.Namath çocukluk kahramanı Johnny Unitas’ın, koç ve genel müdür Weeb Ewbank ise eski takimina karşı mücadele edecekti.
Sene başında sakatlanan Johnny Unitas’ın yedeği Earl Morall sezonda o kadar iyi bir performans göstermişti ki NFL’in en değerli oyuncusu seçilmişti, Johnny Unitas iyileşmesine rağmen maça Earl Morall başlayacaktı. Colts için bazı yazarlar bir araya gelmiş en iyi takım yorumunu yapıyordu, gerçekten de Colts’un onları normal sezonda yenen Clevelend’a NFL şampiyonluk maçında yaptığı bunun kanıtıydı:34-0!
İşte Namath bu takımı yenmeyi garanti ediyordu. Maç 12 Ocak 1969’da Namath’ın Alabama ile ulusal şampiyonluk maçını kazandığı Orange Bowl stadında oynandı:
Maç beklenenin aksine savunmaların karşılıklı iyi oyunuyla başladı. Jets uyguladığı ilk hücum oyununda baldırında çekme olan Don Maynard’a uzun bir pas attı. Pas yerini bulmadı ancak Maynard’ın sakatlığından habersiz olan Colts onu tüm maç boyunca iki kişi ile tutmaya başladı. Maynard maçta tek yakalayış bile yapmadı ancak onun bu özverisi diğer oyuncuların çok işine yaramıştı. İlk çeyrekte Colts 27 yardadan bir alan golü fırsatını kaçırdıktan sonra ilk skoru yapan dört yardlık bir koşu ile Matt Snell ve Jets oldu. İlk yarı 7-0 Jets’in üstünlüğü ile kapandığında akıllarda kalan şey Colts oyun kurucusu Earl Morall’ın 3 interception atmasıydı. 3. çeyrekde de Jets üstündü, 2 adet saha golü atarak durumu 13-0’a getirdiler ve Colts Johnny Unitas’ı oyuna aldı. Unitas da halefi Morall’dan daha iyi bir oyun çıkaramadı ve ilk atağında bir interception da o attı.
Jets’in dördüncü çeyrekte eklediği bir alan gölü ile maç 16-0’a geldiğinde artık Namath’ın maç öncesi verdiği garanti hiç de komik görünmüyordu. Maçta 3 dakika 19 saniye kalmışken Colts durumu 16-7 yapan skoru yaptı ve hemen akabinde başarılı bir onside vuruş gerçekleştirdi. Unitas Colts’u Jetsin 19 yarda çizgisine kadar getirdi ancak orada Jets savunmasi Coltsu durdurdu. Sonrasında 4 çeyrekde hiç pas atmayan Jets’de günün en başarılı isimlerinden olan Matt Snell ve Emerson Boozer vardı.
Snell 30 kere koşu yaptığı maçı 121 yarda ile kapattı Boozer ise Jets’in sol hat uç oyuncusu Winston Hill ile beraber bütün gün harika bloklar yaparak Snell’in başarılı koşularına katkıda bulundular. Winston Hill’e değinmişken onun çaylak sezonunda Colts’un kampında yetersiz görülerek takımdan yollandığını belirtmek de gerekir. Maç sonunda maçın en değerli oyuncusu seçilen Joe Namath, ki kendisi hala maçta hiç skor pası atmamış ve buna rağmen en değerli oyuncu seçilmiş super bowl tarihindeki tek oyun kurucudur, bence bu maçın en değerli oyuncuları Matt Snell, Winston Hill ve Jets defansıdır diyerek takım olmanın önemini vurgulamıştı.
Bu sporda top yuvarlak değil belki ama Amerikan futbolunda da maçların sadece sahada kazanılabildiğini bu maç tekrar hatırlattı herkese…