NFLTR.com forumları veya başka yerlerde Fantasy Football tabiriyle karşılaşıp, bu konuda heyecanlı insanların konuşmalarını ağzınız açık dinliyorsanız ve boş boş bakmaktan usandıysanız bu yazı size göre. Bu yazıyı bir kere de seneye lig başlarken yeni takım kuracaksanız okumanızda fayda var.
Fantasy Football 1960’larda Amerika’da bir grup arkadaşın ilk ligi kurmasıyla başlar. O zamandan bu zamana değişmeyen tek şey vardır, bu da oyunun temelidir zaten: Gerçek NFL oyuncularından bir takım oluşturursunuz, bu oyuncuların o haftaki maçlarındaki başarıları kadar puan alırsınız. Geriye kalan herşey zamanla değişmiştir, ve şu anda oynanan çok sayıda değişik Fantasy Football türünü oluşturmuştur.
Fantasy Football’da kazanmak için takımınızdaki oyuncuların mümkün olduğu kadar başarılı olması gereklidir. Oyuncularınızın koşarak, pas atarak veya tutarak, touchdown yaparak, field goal atarak, tackle, interception, sack yaparak puan kazandığını düşünürsek genelde iyi maç çıkaran oyuncu Fantasy Football’da da iyi puan alır. Gerçek maçta yapılanların puana çevrilmesi her ligde değişebilir. Koşulan 10 yard başına 1 puan veren ligler varken 20 yard’a da aynı puanı bulabilirsiniz. Tek tek defans oyuncularını kullanan ligler olduğu gibi, defans ve special team’i beraber tek bir oyuncu gibi gösteren ligler de mevcuttur.
Ligi kazananın belirlenmesi için genelde iki yöntem vardır. En yaygını her takımın her hafta bir rakiple karşılaşması ve son 3-4 hafta playoff oynanmasıdır. İkinci bir uygulama ise takımların sezon boyu puanlarının toplanması yöntemidir, ancak bu yöntem önceki gibi haftalık adrenalin dozunu vermez.
Kural esnekliği İnternet üzerinden oynanan liglerde genelde sabit bir takım kurallar haricinde değişen kurallar ekseninde oynarken, arkadaşlar arasında kağıt-kalemle hesabı tutulan liglerde had safhadadır. Benim bildiğim ilginçlikler arasında 20 yard ve üstü oyunların ekstra puan alması, 100 yard’ı geçen koşucu veya top tutucuların fazladan ödüllendirilmesi gibileri var. Bununla beraber kağıt üzerinde dönen liglerde kural, oyuncu seçimi, puanlama gibi kavramlar sadece oyuncuların hayalgücüyle sınırlıdır.
Bu oyunda yapılan en önemli iş takımı seçmektir. En çok bilinen tür normal NFL gibi draft ile oyuncu alınmasıdır. Önceki senelerden devam eden bir lig ise yine NFL gibi önceki senenin en başarısız takımıyla başlar draft. Yeni kurulan bir lig ise ilk tur sıralaması rastgele seçilir. İkinci tur ise ilk turun tam tersi sıralamadan oluşur. Draft ile seçilen Fantasy Football liglerde bir futbolcu birden fazla takımda yer alamaz. Internet üzerinde oynanan oyunlarda draft’e canlı katılamayan oyuncular ya kendi seçtikleri, ya da oyunu sunan web sitesinin sıralaması ile otomatik draft yaparlar. Listelerindeki sıradaki oyuncuyu almak mümkün değilse bir alttakine bakılır, ve bu şekilde takım doldurulur.
Fantasy Football’un Amerika’daki popülaritesi yüzünden her sene ligin başlamasına doğru fantasy draft rehberleri satışa çıkar. Oyuncuların her yönden değerlendirmesini yapan bu dergiler internet tarafından neredeyse önemsiz hale getirilmiştir. Draft yapmadan önce almak istediğiniz her oyuncunun sezon öncesi performansını, takımdaki yerini, takımın fikstürünü, bye haftasını, oyuncunun sakatlıklarını, sözleşme sorunlarını, oyuncunun kanunlarla ilgili sorunlarını ve bunlar gibi bir sürü özelliğini incelemeniz gereklidir. Zaten NFL’i takip eden biriyseniz çok büyük bir zorluk olmasa da, sadece kendi takımını bilen, geri kalan oyuncuların sadece en iyilerin adını duyan biriyseniz incelemeler için biraz zaman harcamanız gerekir. Ancak otomatik draftlar ile şampiyon olmak da imkansız değildir.
Takım oluşturmanın bir başka türü de salary cap yoluyladır. Burada her oyuncunun belirli bir maaş değeri vardır, ve oyuncuların maaşlarının toplamı belli bir rakamı geçemez. Bu tür liglerin çoğunda bir oyuncu birden fazla takımda yer alabilir. Burada önem vermeniz gereken husus sizce hangi oyuncunun yanında yazan rakamdan daha değerli bir oyuncu olduğu, veya hangi yüksek maaşlı yıldızın o sezon sahiplerinin elinde patlayacağıdır.
Bu iki tür dışında değişik yöntemle de ilk takım oluşturulur. Örneğin tek sezonla sınırlı kalmayan devamlı liglerde sezon bitince oyuncularınıza veda etmiyor, tıpkı gerçek bir takım gibi eklemeler-çıkarmalar yoluyla takımı yontup yeni sezona hazırlanıyorsunuz. Bu tip ligler sıkı arkadaş grupları arasında oynanır genelde, ve çoğunlukla uyduruk bir kupa veya para ödülüyle sonuçlanır.
Para demişken Ulusal Fantasy Football Şampiyonası’na (National Fantasy Football Championship – NFFC) değinmek gerekiyor. NFFC parayla oynayan yüzlerce takımın onlarca lig içinde katıldığı, lig şampiyonlarının son ü. haftadaki puanlarının eklenip ulusal şampiyona ulaşıldığı bir dev yarışmadır. Draft büyük bir organizasyonla Las Vegas’ta yapılır. Kendi liglerini ilk üç bitiren takımlar sıraya 5000, 2500 ve 1250 dolar kazanır, büyük şampiyon da 100.000 dolar alır.
Sezon başıyla ilgili bu kadar bilgi verdikten sonra tipik bir fantasy football liginde oyuncunun bir haftasını görelim, yeri gelen konulara da açıklama getirelim. Aşağıdaki satırlarda sözü geçen takım hayal ürünüdür.
Ligin sekizinci haftası. Takımımız ilk yedi maçın beşini kazandığından playoff havasındayız. Son maçı kazanmamıza rağmen en önemli oyuncumuz koşucu LaDainian Tomlinson sakatlanmıştır. Ayrıca top tutucularımızdan Muhsin Muhammad’in takımı Carolina Panthers’ın bu hafta maçı yoktur ve değiştirilmelidir.
Tipik bir Fantasy Football takımı bir QB, iki RB, üç WR, bir TE, bir K ve bir takımın defans/special teams’inden oluşur. Liglerin büyük bir kısmında 1 WR yerine istenirse 1 RB daha kullanılabilir, buna da “Flex” oyuncu denir. Altı, yedi kişilik yedek kulübesi de yanda hocanın şans vermesini bekler.
Örnek takımımızda LaDainian Tomlinson’un yerine ilk yedek Ryan Grant koyulur. Muhsin Muhammad yerine de Santonio Holmes WR’a alınır. Diğer bir WR olan Vincent Jackson zaten fazla parlayamamıştır ilk yedi hafta, takımı San Diego Chargers’ın QB’si Philip Rivers da sakatlanıp yerine yedek Billy Volek geçmiştir. Bu sebeple Vincent Jackson da sakatlanmamasına rağmen yedeğe alınır, yerine umut veren yedek Eddie Royal çıkarılır.
Takımınızın maça çıkacak kadrosunu belirlerken düşüneceğiniz etkenler çok fazladır. Bunlardan bazıları oyuncunun yeteneği, sakatlık durumu, takım arkadaşlarının durumu, takımın ligdeki durumu, rakibe karşı geçmişi, rakibin defansı, sahanın zemini, hava durumu gibidir. Çeşitli kaynaklardan çalışmalar yapıp, istediğinize fikir sorabilirsiniz ama son kararı yine kendi içgüdülerinize göre vermelisiniz.
Bu arada takımımız NFLTR Aslanları’nın TE’i Alge Crumpler rezil bir sene geçirmektedir ve suyu ısınmıştır. Son hafta maçta tek pas bile tutamayınca artık değişmesi farzdır. Free Agent (Boşta gezen) oyuncular arasında dişe dokunur bir TE yoktur, ama ligdeki rakiplerimizden Sazanlar’ın TE’i David Martin çok gelişme göstermektedir. Sazanların ise adam gibi bir QB’si yoktur. Hemen iletişime geçilir, yedek QB’miz Chad Pennington’a karşılık David Martin takası önerilir.
Takas yapmak çok meşakkatli iştir Fantasy Football’da. Güçsüz takımların iyi oyuncularını iddialı takımlara verip Voltron’ı oluşturmalarını engellemek için mekanizmalar vardır. İlk mekanizma her takasın diğer oyuncuların onayından geçmesidir. Belli bir oranda kabul edilmeyen takas iptal olur. Bir kontrol yöntemi de ligin idarecisi (commissioner)’ın onayıdır. Bu iki yöntemin değişik uygulamaları öyle veya böyle her ligde vardır. Yalnız takas işlemi prensipte iki tarafa da yararlı olacağı için ligdeki diğer oyuncular böyle bir işlemin başarıya ulaşmasına her zaman sıcak bakmazlar. Bu yüzden sorunlar doğabilir. İyi niyet öne çıkmazsa lig kurallarında daha Gestapo uygulamalara gidilmesi kaçınılmazdır.
NFLTR Aslanları’nın takası başarılıdır ve David Martin hemen Alge Crumpler’ın yerine kadroya alınır. Alge’nin fazlalık olarak durmasının kimseye faydası olmayacağı için onun yerine boşta gezen oyunculardan sağlam bir ekleme yapmayı düşünürüz. Ligin ilk maçında sakatlanıp, sahibi tarafından kadrodan çıkarılan WR Andre Johnson, tahmin edilenden çabuk sahaya döneceğinin sinyallerini vermektedir. 2-3 hafta sonra maçlara çıkarsa çok etkili olabileceği için fırsatı kaçırmayıp sakat da olsa Johnson’ı kadroya eklemek istiyoruz.
Free Agent’lar bazı liglerde her an kadroya alınabilirken, bazı liglerde haftanın ortasına kadar waiver’larda dururlar, yani belirli bir gün ve saatte istenen free agent’ların dağıtımı yapılır. Her takım bu saate kadar yapmak istedikleri değişiklikleri bildirirler, her hafta adilce değişen bir waiver sıralamasına göre değişiklikler yapılır.
Biz de waiver’lı bir ligde oynadığımızdan Çarşamba sabahına kadar Crumpler – Johnson değişikliğini bildiririz, ve sıralamada bizden önce bulunan oyuncular bu duruma uyanmadıkları için değişiklik sorunsuz gerçekleşir. Perşembe günü oynayan oyuncumuz olmadığından bütün takımı Pazar öğleden sonra rahat rahar kurarız. QB’de Kurt Warner, RB’ler Michael Turner ve Ryan Grant, WR’lar Marvin Harrison, Santonio Holmes ve Eddie Royal, TE David Martin, K Ryan Longwell ve DST (Defense/Special Teams) Patriots ile maça çıkılır.
Saat 1:00, 4:15 ve 8:30 maçları sırayla biter. Pazartesi oynayan oyuncumuz da olmadığından takımımızın bu haftaki puanlaması bitmiştir. Rakamlara bir göz atalım:
Kurt Warner: Kurt dede bu hafta 313 yard pas, iki Touchdown, bir Interception atmış, 12 yard da koşarak almıştır. NFL.com Fantasy Football puanlamasıyla 25 yard pasa bir puandan 12, iki TD altışardan 12, Interception -2, 10 yard koşusu da bir puan getirir. Toplamda 23 puanla çok iyi bir hafta geçirmiştir Warner.
Ryan Grant: Green Bay rakibini pas atarak yendiğinden Grant’a fazla iş düşmemiştir. Sadece 65 yard koşup TD yapamayan Grant haftayı altı puanla kapatır. LaDainian’ı mumla ararız.
Michael Turner: Turner bu hafta bomba gibidir. 82 yard koşup sekiz puan, 25 yard pas tutup iki puan, bir koşu TD’ı ile altı puan almıştır. Ayrıca Turner QB olmamasına rağmen attığ 27 yardlık pas ile de 1 puan almıştır. 17 puan ile draft ettiğimize pişman etmemiştir.
Marvin Harrison: Eyvah! İlk çeyrekte, daha tek pas tutamadan sakatlanan Harrison maçı sıfır puanla tamamlar. Neyse ki sakatlığı önemsizdir ve haftaya oynayacaktır.
Santonio Holmes: Holmes normal bir maç geçirir. 37 yard pas tutup üç puan, tuttuğu TD pasından altı puan, Reverse koşu ile aldığı 13 yarddan 1 puan alır. Ancak kaybettiği bir fumble ona -2 puan olarak geri döner ve Holmes 8 puanla haftayı kapatır.
Eddie Royal: Eddie muhteşem bir maç geçirir. Bir punt return’den, bir de kick return’den iki TD yapar. Yalnız Royal WR olduğundan bu TD’lar ona puan olarak yansımaz, ve tuttuğu 59 yard pas ile 5 puan alır, kırar dizini oturur. Böyle durumlarda gerçek hayatta süper geçen bir hafta Fantasy Football’da vasat bir hafta olarak kayda geçer.
David Martin: Martin süper koşu blokları yapar ve koşucusu Ronnie Brown bir maçta koşulan yard rekorunu kırar, ama Martin’i kadrosuna ekleyen NFLTR Aslanları, tuttuğu 42 yard ile gelen dört puanla yetinir.
Ryan Longwell: Longwell iki Extra (iki puan), bir tane 30 yard FG (üç puan) ve bir tane de 52 yard FG (beş puan) ile takımına gayet iyi 10 puan kazandırır. Gerçek hayatta ise takımı Vikings, Green Bay’e 35-20 yenilir.
DST Patriots: Patriots gariban Oakland’a karşı coşar. Puan dökümü ise şöyledir: Rakibin attığı altı sayı (sekiz puan), Rakibin aldığı 207 yard (dört puan), punt return’den TD (altı puan), iki INT (dört puan), iki kazanılan fumble (dört puan) ve beş sack (beş puan). Toplamda 31 puanla devleşir.
NFLTR Aslanları bu iyi performansıyla 104 puan alır. Rakibi Dingiller 87 puandadır, ve tek oynamamış oyuncusu Pazartesi gecesi Baltimore’a karşı deplasmanda oynayacak yedek RB Cedric Benson’dır. Benson hayatta gereken 17 puanı alamayacağı için rahatızdır ve uykusuz bir geceyi sonlandırırız.
Tipik bir hafta böyle geçer bir Fantasy Football Liginde. Oyunun temellerine bakmış olduk ama başarı için gereken stratejiler o kadar çoktur ki üzerine kitaplar yazılmıştır. Bu kitapları okuyabilirsiniz veya deneyiminize güvenip oynayabilirsiniz, ama şunu bilin ki Fantasy Football fena halde alışkanlık yapar. Son haftaya, finale kadar oynayıp şampiyon dahi olsanız NFL’de kalan haftalarda ve playoff’larda oyuncunuzu takip ettiğinizi, durup dururken liginizin sayfasına girdiğinizi ve olmadık anlarda takımınızın kadrosunu düzeltip düzeltmediğinizi düşündüğünüzü farkedersiniz. Benden uyarması, ama bu güzel oyunu denemeden de geçmeyin. Sene başında NFL.com, Yahoo.com veya diğer sağlayıcıları yoklayabilirsiniz. NFLTR.com’da dönen ligin üçüncü senesine de katılabilirsiniz ama ilk iki yılın şampiyonu, sırf öğrencisi olduğunuz için size acımayabilir.
Futbol sevginiz azalmasın.