Geçen seneden itibaren Türkıye’de televizyondan NFL maçlarının verilmeye başlanmasıyla beraber sayı olarak küçük olan camiamızın büyüdüğünü görmek mutluluk veriyor. Bununla birlikte acaba oyuna daha fazla ilgiyi nasıl arttırılabilir diye düşünürken birden aklıma Türk insanımızın soccer oyununda hakem kararlarının nasıl ilgi ile tartıştığını düşünüp, bu eksikliği burada kendi çapımda doldurabilir miyim dedim…
Amerikan futbolu oynamaya 1997 senesinde oynamaya başladığımda, ne bir federasyon vardı ne de resmi hakemler, üç yıl önce nasıl hakemliğe başladığımı düşünürken birden aklıma, 22 sene önceki ilk hakemlik deneyimim hayal meyal geldi. Okuldayken haber geldi ki bize çok da uzak olmayan okulda (detaylı bilgi vermiyorum ki maçı tekrar oynatmasınlar) bir maç var ve bizim takımdan dört-beş oyuncunun oraya gidip hakemlik yapması gerekiyor. Dört-beş arkadaş toplandık gittik hangi pozisyonda hakemlik yaptığımı bile hatırlamıyorum ancak kararlarımızı şu şekilde aldığımızı çok iyi hatırlıyorum:
1. Hakem: “Abi holding var!”
2. Hakem: “Holding’e kaç yard ceza verelim, 10 yard yeter mi?”
1. Hakem: “Yok abi o kadar da tutmadı, beş yard yeter!”
Gördüğünüz gibi kendi çapımızda adalet dağıtmaya çalışıyorduk…
O günler geride kaldı, federasyon kuruldu, hakemlerimiz artık resmi ve profesyonel sayılır (evet maç başına para alınıyor ama bunun bir kısmı kıyafet ve ekipmanlara harcanıyor) ama verdiğiniz emek ve zaman karşısında elinize geçen para çok da tatmin etmediğinden bu işi yapmak için hem sporu sevmelisiniz hem de hakemlik tutkunuz olmalı…
Beş, altı sene önce bir futbol sezonu bitiminde birden tekrardan sahalara dönme isteğim oluşmuştu ve eve en yakın antrenman yapan takıma girdim ve oynamaya çalıştım. ancak 40 yaşını geçmiş olduğumdan hem vücuda söz geçirememek, hem de sakatlıklardan dolayı, bu fikrin çok da doğru olmadığını anladıktan sonra sahada olabilmenin en uygun yolunun hakemlikten geçtiğine karar verdim. 190 sayfalık IFAF kural kitabını ve 226 sayfalık mekanik kitabını okuyup sınava girdikten sonra, gidişim suskun olmuştu ama sahalara geri dönmüştüm… :)
Genelde Umpire ve ara sıra Back Judge olarak hakemliğe başladığımı belirtip kendimle ilgili kısmı geçtikten sonra biraz NCAA (IFAF yani Avrupa’da uygulanan kurallarına çok yakın) ile NFL kurallarındaki bir kaç farklılığa ve bunun yüzünden olan olayları anlatmak istiyorum; bence burada en önemli farklılık NCAA’de topla koşan oyuncu düştüğü zaman (ayak ve eli haricinde herhangi bir yeri sahaya değdiğinde) oyun durur ancak NFL’de diğer takımın oyuncusu düşme pozisyonunda dokunmadıkça oyun devam eder! Youtub’dane açıp NFL’de yapılan hatalar veya salaklıklar diye yazdığınızda, RB (koşucu) düşünce duran defansı ve sonrasında kalkıp tekrar koşarak sayı yapan çokça görürsünüz. Ayrıca topu tutup, düştükten sonra WR oyun bitti sanıp elindeki topu bıraktıktan sonra defansın topu geri almasına da rastlarsınız. Bunlar gerçekten büyük hatalar olmakla birlikte düşündüğümüzde bu adamlar çocukluklarından itibaren bu kurallarla oynadıkları için buna alışkanlık kazanmış olmalarından bu tip enstantanelerle karşılaşıyoruz.
Ara sıra bu kural farklılıklarından gene bahsederiz ama bir diğer konu da bu sporda hakemliğin diğer sporlara nazaran neden daha zor olduğu… Bazen bir sporu diğeri ile karşılaştırdığımız olur ve aslında hakemlik ve oyun açısından bizim sporumuzun diğer sporlardan ayıran en büyük özellik oyun başladıktan sonra (snap sonrasında) üç saniyeden 10 saniyeye kadar (bu daha da uzayabilir) aynı anda 22 adamın da bir şeylerle meşgul olması ve bu adamların hakemler tarafından kontrol edilmesidir. Diğer sporlarda top kimdeyse ona ve etrafına (hem izleyici olarak hem de hakem olarak) bakmanız yeterlidir ancak bu sporda her hakemin kendi bölgesi vardır ve kendi bölgesindeki adamları kontrol etmesi gerekirken aynı zamanda da topunda nerede olduğunu bilmesi gerektiğinden dolayı, göz ucuyla da topu takip etmesi gerekiyor ki hepi topu iki gözümüz var ve bukalemun gibi ikisiyle farklı yerlere bakamıyoruz. Sahada 22 adam var, NFL’de yedi hakem, aslında her hakeme üç kişi düşüyor gibi aritmetik hesap yapsak da işler öyle yürümüyor. Öncelikle her hakemin kendi bölgesi olsa da bunlar keskin bir çizgiyle belirlenmiş değil sonrasında ise oyun başladıktan sonra bu bölgeler oyuna göre yer değiştiriyor.
O yüzden arkadaşlar, hakemleri eleştirirken yukarıda yazdıklarımı da göz önünde bulundurup çok da yüklenmemekte fayda var. Sonuçta NFL’de iyi paralar alsalar da oradaki şartlarda hakemler ancak part-time işini yapan adamlar. Hakem hata yapınca asıp keserken yanında milyonlarca dolar parasını alıp tek işi top oynamak olan adamlar hata yapınca onları bağrımıza basmamız biraz haksızlık gibi geliyor bana.
Benim anlatacaklarım şimdilik bu kadar olmakla beraber NFL’de bu sezon altıncı haftaya kadar pek hakem hatalarını konuştuğumuzu hatırlamıyorum. Zaman buldukça bundan sonraki haftalarda maçları seyrederken bir yandan da burada bahsedebileceğim pozisyonları not almaya ve kendimce yorumlamaya çalışacağım, eğer sizin de yorumlamamı istediğiniz pozisyon olursa yorumlarda maçı, dakikasını ve çeğreğini yazarsanız sevinirim…
Son olarak NFL’i elimden geldiğince takip ederken bazı takımlara bazı sebeplerden dolayı sürekli veya geçici sempatim veya antipatim olsa da hiçbir takımın taraftarı olmadığımı belirtmek isterim. 2021 NFL sezonunda herkese bol seyirler…