Bir yıldır beklenen an geldi çattı. Amerikan televizyon tarihinin en çok izlenen yayını Super Bowl’un 49.su, 1 Şubat’ta Pazar’ı Pazartesi’ye bağlayan gece, saat 01.30’da Arizona’da son şampiyon Seattle Seahawks ile New England Patriots arasında oynanacak ve 2014 NFL sezonunun şampiyonu belli olacak. Hazır ülkemizde de Super Bowl heyecanı artmaya başlamışken, karşılaşma hakkında bilinmesinde fayda olacak unsurların bir listesini yapmak çoğu kişi için faydalı olacaktır diye düşünüyorum…
Malum, Super Bowl ülkemizde sadece Amerikan futbolu severlerin değil genel olarak spora ilgi duyanlardan, ekonomistlere, sadece reklamları için televizyon başına oturan ya da devre arası şovunu izlemek için gecesini gündüzüne katanlara kadar geniş bir kitle tarafından takip ediliyor. Bu bakımdan listeyi, Super Bowl’un ekomik yönünden başlayarak, sahadaki oyuna doğru devam ettirme kararı aldım. Zaten yazarlarımız karşılaşmayı iki takım açısından detaylıca incelemeye devam ediyorlar. Gelin, Super Bowl XLIX neymiş ne değilmiş, hep beraber görelim…
I. Super Bowl XLIX, Amerika’da NBC kanalından yayınlanacak. 30 saniyelik reklamın ücreti de bu yıl 4.5 milyon dolar olarak belirenmiş durumda. Bu rakam geçtiğimiz yılın Super Bowl’unun tam 500,000 dolar üzerinde. NBC’nin reklamlardan 350 milyon dolar kazanması beklenirken, Ocak ayının başında halen oldukça satılmamış reklam süresinin mevcut olduğu haberleri mevcuttu. Geçtiğimiz yıl ise Fox, Şükran Günü itibariyle tüm reklamları satmayı başarmıştı.
II. Super Bowl bilet fiyatları da oldukça el yakan cinsten. Maç için satılan biletlerin en ucuzu 800 dolar idi. Halen bir biletiniz yoksa ve karşılaşmayı yerinden izlemek istiyorsanız ortalama olarak 6,500 doları gözden çıkarmanız gerekiyor. Perşembe sabahı itibariyle 250 civarı biletin kaldığı ve bu biletlerin fiyatının da 5,900 dolar ile 15,000 dolar arasında değiştiği açıklandı. Biletlerin ortalama fiyatları geçtiğimiz yılın Super Bowl’unu ikiye katlamış durumda.
III. Bu yılki Super Bowl’un tekrardan reyting rekorlarını altüst ederek Amerikan televizyon tarihinin en çok izlenen programı olmasına kesin gözüyle bakılıyor. Geçtiğimiz yıl 35 sayı fark ile biten Super Bowl, 112.2 milyon kişi tarafından izlenerek tarihe geçmişti. Son dokuz Super Bowl’un sekizi Amerikan televizyon tarihinin en çok izlenen programı olma rekorunu eline geçirmişti.
IV. Super Bowl, Şükran Günü’nden sonra Amerika’da en çok yemek tüketilen ikinci gün. Pazar gecesi 1.25 milyar tavuk kanadı, 3.7 milyon kilo patates cipsi, 1.7 milyon kilo patlamış mısır, tüketilmesi bekleniyor. Pizza konusunda ise Dominos, 11 milyon pizza siparişi beklediği açıklamış durumda.
V. Super Bowl sırasında en çok tüketilen içecek bira olurken bu sene 325.5 galon biranın tüketileceği tahmin ediliyor. Amerika’da Super Bowl, 4 Temmuz Bağımsızlık Günü’nden sonra en çok bira tüketilen gün.
VI. Super Bowl’un meşhur devre arası şovunda bu yıl Katty Perry sahne alacak. Twitter’da 64 milyon takipçi ile en çok takip edilen kişi olan Perry’e Lenny Kravitz konuk sanatçı olarak eşlik edecek.
VII. NFL yönetimi, bu yıl şarkıcıların Super Bowl devre arasında sahne almak için kendilerine para ödemek istediğini açıklamıştı. Super Bowl’da geçtiğimiz yıl devre arasında Bruno Mars’ın konseri maçtan daha fazla izlenmişti. Bu yıl Katty Perry’e devre arası şovu için hiçbir ücret ödenmeyecek. Perry’i, 12 dakika boyunca 115 milyon kişinin izlemesi bekleniyor.
VIII. 2010 yılındaki Super Bowl XLV’da Amerikan ulusal marşını seslendiren Christina Aguilera, marşın sözlerini karıştırınca büyük eleştiri almıştı. Bu yıl ise maç öncesinde Amerikan ulusal marşını Frozen ile ünlenen şarkıcı Idina Menzel seslendirecek. Ardından John Legend, “America the Beautiful” adlı şarkıyı söyleyecek.
IX. Fantasy football ile birlikte NFL çarklısının en büyük dişlilerinden birini de bahisler oluşturuyor ve Super Bowl da en çok bahis yapılan spor organizasyonları arasında zirvede. Geçtiğimiz yıl Super Bowl’da yasal yollardan 119.4 milyon dolar bahis oynanmıştı. Vegas, Seattle’a 43-8 yenilen Denver’ı favori göstererek 20 milyon fazla kar etmişti.
X. Super Bowl’da hemen her şeye bahis oynamak mümkün. Para ataşını kazanacak takımdan, maç sonunda kazanan takım head koçunun üstüne boşaltılacak enerji içerceği kovasındaki Gatorade’in rengine kadar her şeye. Bu yıl bahsi açılan ilginç olayların arasında ise Seahawks running back’i Marshawn Lynch’in touchdown yaptıktan sonra kasığını tutarak sevinç gösterisi yapıp yapmayacağı ve Super Bowl MVP’sinin konuşmasında önce takım arkadaşlarına mı yoksa tanrıya mı teşekkür edeceği gibi konular yer alıyor.
XI. Super Bowl doğal olarak sosyal meydanında gündeminde birinci sırada yer alacak. New England Patriots’ın en önemli isimleri Bill Belichick ve Tom Brady, Twitter’da yer almazken, Seahawks koçu Pete Carroll’ın 1.1 milyon takipçisi bulunuyor. Seahawks cornerback’i Sherman’ın 1.2 milyon takipçisi bulunurken Patriots’ta Twitter’ın lideri 745,000 takipçi ile Rob Gronkowski.
XII. 1967 ve 1968 yıllarında oynanan ilk iki Super Bowl, AFL-NFL Dünya Şampiyonluk Maçı olarak adlandırılırken, 1969 yılından beri Super Bowl’lar Roma Rakamları ile anılmaya başlanmıştı. Ancak önümüzdeki yıl bu sisteme ara verilecek ve 50. Super Bowl, “Super Bowl L” yerine Super Bowl 50 olarak isimlendirilecek. Ardından Roma Rakamlarına geri dönülecek Super Bowl LI olarak devam edecek.
XIII. Arizona’da oynanacak olan Super Bowl XLIX’un gerçekleşeceği stadyum, normalde Arizona Cardinals’a ev sahipliği yapıyor. Stadın isim hakları ise 2006 yılında 154.5 milyon dolara University of Phoenix’e satılmıştı.
XIV. Super Bowl XLIX, University of Phoenix Stadı’nda oynanacak olan ikinci Super Bowl olacak. University of Phoenix Stadı’ndaki ilk Super Bowl, 2007 yılında New York Giants ile New England Patriots arasında oynanmış ve Patriots ağır favori olduğu maçtan 17 – 14’lük mağlubiyet ile ayrılmıştı. 2007 yılındaki Super Bowl XLII, adını NFL tarihinin en unutulmaz Super Bowl’ları arasına yazdırmıştı. Şimdi ise bu stadyumdaki kötü anılarını silmeye çalışacaklar.
XV. Super Bowl’da boy gösterecek iki takımdan New England Patriots’ın değeri tam tamına 2.6 milyar dolar. Bu rakam ile Patriots, NFL genelinde en değerli ikinci takım olurken, Seattle Seahawks ise 1.33 milyar dolarlık değeri ile 15.sırada yer alıyor. Listenin zirvesinde ise 3.2 milyar dolarlık değeri ile Dallas Cowboys bulunuyor.
XVI. Seattle Seahawks’ın sahibi, Paul Allen, 17 milyar dolarlık servetiyle NFL’in açık ara en zengin takım sahibi olma unvanına sahip. Microsoft’un kurucularından olan Allen aynı zamanda NBA’de Portland Trail Blazers’ın da sahibi. NFL’in en zengin takım sahipleri arasında ikinci sırada ise 6.1 milyar dolarlık servetiyle ikinci sırada yer alıyor. Patriots’ın sahibi Robert Kraft ise 4 milyar dolarlık serveti bulunuyor.
XVII. Super Bowl’u kazanan takımın oyunculara verilecek ücret 97,000 dolar olurken, kaybeden oyuncular ise 49,000 kazanacaklar. Ancak bu rakamları belirtirken Seattle Seahawks left tackle’ı Russell Okung’un bu sezon sadece haftalık 515,294 milyon dolar kazandığını hatırlatmakta fayda var.
XVIII. New England Patriots’ın quarterback’i Tom Brady ve Seattle Seahawks’ın quarterback’i Russell Wilson, ilk 11’de oynayanlar arasında NFL’in en az kazanan iki quarterback’i. 2014 sezonunda Tom Brady yıllık 2 milyon dolar kazanırken, Wilson 662,434 dolar kazanmakla yetindi. Ancak Brady’nin 2013 yılında kontratını uzatırken imza parası olarak 30 milyon dolar aldığını da belirtelim. Brady’nin kariyeri boyunca kontratlarından kazandığı para ise 150 milyon dolar.
XIX. Dünyanın en çok kazanan modeli Gisele Bündchen ile evli olan Tom Brady, UGG ve Under Armour gibi markalarla yaptığı sponsorluk sözleşmeleriyle bu sezon 7 milyon dolar kazandı. Kariyerinin henüz başında olan Russell Wilson’ın sponsorları arasında ise Microsoft, Bose, Alaska Airlines, American Family Insurance gibi markalar bulunuyor.
XX. New England Patriots, konferansı AFC’yi normal sezonda birinci bitirerek, Seattle Seahawks ise NFC’yi birinci sırada bitirerek playoff’lara girmişti. Super Bowl XLIX bu yönden, son 20 yılda, konferanslarını lider bitiren iki takımın karşı karşıya geldiği üçüncü Super Bowl olacak. Daha önce 2009’da Indianapolis Colts ile New Orleans Saints ve geçtiğimiz yıl Seattle Seahawks ile Denver Broncos bunu başarabilen takımlar olmuştu.
XXI. Son yıllarda Baltimore Ravens, New York Giants, Green Bay Packers gibi son anda playoff’a giren takımların şampiyonluklarına alışmışken, Super Bowl XLIX ile birlikte üst üste ikinci defa en iyi galibiyet-mağlubiyet derecesine sahip takım Super Bowl’u kazanmış olacak. Seattle ve New England’ın playoff’larda dahil olmak üzere bu sezon 14 galibiyet ve dört mağlubiyetleri bulunuyor. Diğer tüm takımlar en az beş maç kaybetmiş durumda.
XXII. AFC Finali’nde New England Patriots’ın Indianapolis Colts’u elenmesiyle, Patriots koçu Bill Belichick, 21 playoff galibiyeti ile bu alanda NFL rekorunu eline geçirmişti. Bill Belichick aynı zamanda altı konferans şampiyonluğu ile efsane head koç Don Shula ile NFL tarihinde zirvede yer alıyor.
XXIII. New England Patriots’ın Indianapolis Colts’u elediği maçın ardından Patriots’ın maç toplarının havasını iddiasıyla ortalık sarsılmış ve NFL, Patriots’a ait 11 topun havasının inik olduğunu tespit ettiğini duyurmuştu. Patriots’ın ve koç Bill Belichick’in konuyla ilişkisi halen araştırılsa da “Deflategate” olarak adlandırılan skandal Super Bowl haftasının en çok konuşulan olaylarının başında geliyor.
XXIV. Kariyeri başarılarla dolu Bill Belichick’in Tom Brady ile birlikte 180 galibiyeti ve 55 mağlubiyeti varken Brady olmadan galibiyet-mağlubiyet sayısı oldukça sıradan seyrediyor. 52 galibiyet, 63 mağlubiyet.
XXV. Tom Brady, NFL tarihinde, en çok playoff galibiyeti (20), playoff’ta en çok touchdown pası (49) ve playoff’ta en fazla pas yardı (7,017) gibi rekorları elinde bulunduruyor.
XXVI. Eğer New England Patriots maçı kazanırsa Tom Brady kariyerinin dördüncü Super Bowl’unu kazanarak, Terry Bradshaw ve Joe Montana’nın rekoruna ortak olacak. Bu maç ile birlikte altı defa Super Bowl’da oynama başarısı gösteren Tom Brady, bu alanda da rekoru elinde bulunduruyor. Hatta Tom Brady dışında altı defa Super Bowl oynayan tek bir isim var, o da pek bilinmeyen bir isim: Mike Lodish, Buffalo ve Denver formaları giymiş bir defensive tackle.
XXVII. Tom Brady’i şuana kadar Super Bowl’da Peyton Manning’in kardeşi Eli Manning dışında yenebilen bir quarterback olmadı. Eli Manning, Brady karşısında 2007 ve 2011 yıllarında zafere ulaşırken, Brady şampiyonluklarını Kurt Warner, Jake Delhomme ve Donovan McNabb’e karşı kazandı.
XXVIII. Öte yandan 2000’li yıllarda Super Bowl’ları domine etmeye en çok yaklaşan takım olan Patriots, son beş Super Bowl’una da farklı bir running back ile çıkmış olacak. LeGarrette Blount’un Patriots’ın en çok top taşıyan running back’i olması beklenirken, 2011’de bu isim BenJarvus Green-Ellis idi. Patriots, 2007’de Laurence Maroney, 2004’te Corey Dillon ve 2003’te Antowain Smith ile Super Bowl’da mücadele etmişti. Running back’ler hep değişirken quarterback koltuğunda ise doğal olarak hep Tom Brady vardı.
XXIX. Patriots, sekizinci defa Super Bowl’a çıkma başarısı gösterirken bu alan Dallas Cowboys ve Pittsburgh Steelers’ın rekorlarına ortak olmuş durumda. Ancak New England ekibi kaybederse, toplamda beşinci Super Bowl yenilgisini alarak Denver Broncos’un rekoruna da ortak olmuş olacak.
XXX. Bill Belichick, NFL tarihinde Super Bowl’da selefiyle karşılaşma şansına erişen üçüncü head koç. Pek hatırlanmayan bir bilgi olarak vermekte fayda var, Seattle Seahawks head koçu Pete Carroll, 1997-1999 sezonlarında New England Patriots’ı çalıştırmıştı. Carroll’ın kovulmasının ardından Patriots’ın başına Belichick geçmişti.
XXXI. Pete Carroll ve Bill Belichick’in tek ortak noktası bu değil. İki tecrübeli koç da daha önce New York Jets’i çalıştırmıştı. Carroll, 1994 sezonunda çalıştırdığı Jets’te 6-10’luk bir sezonun ardından kovulmuş, Bill Belichick’in ise Jets’teki head koçluk serüveni 1999 yılında ise sadece bir gün sürmüştü. Tecrübeli head koç istifasını peçeteye yazarak sunmuştu.
XXXII. Super Bowl tarihinde ilk defa 60 yaş üstü iki head koç karşı karşı karşıya gelecek. 63 yaşındaki Seattle Seahawks’ın head koçu Pete Carroll, NFL’in en yaşlı ikinci head koçu iken Bill Belichick kendisinden sadece yedi ay küçük. NFL’in en yaşlı head koçu ise 68 yaşında olan New York Giants head koçu Tom Coughlin.
XXXIII. Russell Wilson, NFL’de en çok ürünü satılan oyuncular arasında ikinci sırada yer alıyor. Brady bu listeye beşinci sıradan girerken, Seahawks cornerback’i Richard Seherman sekizinci sırasında yer alıyor. İlk sıradaki isim ise Peyton Manning.
XXXIV. Russell Wilson’ın üç yıllık NFL kariyerinde, Super Bowl kazanmış quarterback’lere karşı 10-0’lık üstünlüğü bulunuyor. Wilson, Pazar gecesi bu istatistiği 11 galibiyete çıkarabilir. Toplamda ise 42 galibiyet, 13 mağlubiyet ile NFL tarihinde ilk üç sezonunda en çok maç kazanan quarterback olma unvanına sahip.
XXXV. Wilson aynı zamanda ilk üç sezonunda iki defa Super Bowl kazanan ilk quarterback olmanın peşinde. Tom Brady ise ilk iki Super Bowl’unu dört yılda kazanmıştı.
XXXVI. Üst üste ikinci defa Super Bowl’a çıkan Seattle Seahawks’ta amaç şampiyonluk unvanını korumak. NFL’de üst üste iki defa şampiyon olan son takım ise rakipleri New England Patriots. Patriots, 2003 ve 2004 yıllarında üst üste iki defa Super Bowl’u kazandığından beri bu başarıyı tekrarlayabilen bir takım olmadı.
XXXVII. Bu sezon NFL genelinde Seattle Seahawks, savunmada rakiplerine hem en az sayı hem de en az yard izni vererek lig lideri olurken, Patriots hücumda en çok sayı yapan dördüncü takım oldu. Seahawks, son üç yıldır NFL’in en az sayıya izin veren ekibi olurken, Patriots son beş yıldır hücumda en çok sayı üreten ilk dört takım arasında yer alıyor.
XXXVIII. Kansas City Chiefs. “Nerden çıktı şimdi bu!?” demeyin. Kansas City bu sezon hem New England Patriots’ı hem de Seattle Seahawks’ı yenmeyi başardı ancak playoff’lara dahi kalamadı. Üstelik iki takım da Kansas’a yenildikten sonra kendine geldi diyebiliriz. Şöyle ki Patriots, Kansas’a 41-14 yenilip 2-2 duruma gelince herkes Tom Brady’nin zamanının geçtiğini ileri sürmüş ve takıma ciddi eleştiriler yöneltmişti. Ancak Patriots bu mağlubiyetten sonra toparlanıp AFC’nin zirvesine yürümeyi başardı. Seattle Seahawks ise 11.haftada Kansas City Chiefs’e 24-20 yenilip grubunda lider Arizona Cardinals’ın üç galibiyet gerisine düşmüştü. Seahawks, o günden beri hiçbir maçını kaybetmedi.
XXXIX. Son 17 yılda üçüncü defa, iki takımda da Super Bowl tecrübesi olan oyun kurucular karşı karşıya gelecek. Daha önce 2011’de Tom Brady ile Eli Manning ve 2008’de Ben Roethlisberger ile Kurt Warner, daha Super Bowl kazanmış QB’ler olarak büyük maçta kozlarını paylaşmışılardı.
XL. Super Bowl XLIX’da daha NFL Draft’larında ilk turdan seçilmiş bir quartarback yer almayacak. Pazar gecesi sahada olacak oyun kurucular arasından en yüksekten seçilmiş oyun kurucu New England Patriots’ın yedek quarterback’i Jimmy Garoppolo (2014 NFL Draftı, 62.sıra). Garoppolo’nun arındından en yüksekten seçilen diğer isim ise Seahawks’ın yedek QB’si Tarvaris Jackson (2006 NFL Draftı, 64.sıra). İlk 11’de sahaya çıkacak QB’lerden Russell Wilson, 2012 yılında 75.sıradan seçilirken, Tom Brady ise 2000 NFL Draftı’nda tam 199.sıradan seçilmişti.
XLI. Öte yandan Tom Brady ve Russell Wilson’ın tek ortak noktaları NFL Draft’larında oldukça gerilere düşmeleri değil. İki oyuncu da NFL’den sonra Amerika’nın en popüler spor organizasyonu olan beysbol ligi MLB’de mücadele eden takımlar tarafından da draft edilmişlerdi. Tom Brady, 1995 MLB Draftı’nda Montreal Expos tarafından seçilirken, Russell Wilson ise 2007 MLB Draftı’nda Baltimore Orioles tarafından seçilmişti.
XLII. Super Bowl esnasında Tom Brady veya Russell Wilson sakatlanırsa, iş yedek oyun kuruculara düşecek ve ilginç hikayeler ortaya çıkacak. Brady’nin yedeği Jimmy Garoppolo, Tom Brady, ilk Super Bowl’unu kazanırken sadece 10 yaşındaydı. Öte yandan Russell Wilson’ın yedeği Tarvaris Jackson’ın ise bu yıl tüm sezon boyunca attığı pas sayısı bir (1).
XLIII. Geçtiğimiz yıl şampiyon olan Seattle Seahawks’ın 53 kişilik kadrosunda 19 yeni isim bulunuyor. Bu da Seahawks’ın kadrosunun yüzde 36’sının değiştiği manasına geliyor ki NFL’deki oyuncu sirkülasyonunun büyüklüğünü gözler önüne seren bir rakam.
XLIV. Geçtiğimiz sezon sürpriz bir şekilde Super Bowl’un MVP’si olan Seattle Seahawks linebacker’ı Malcom Smith, bu yıl Super Bowl’da ilk 11’de sahaya çıkmayacak. Geçtiğimiz yıl da yedek olan Smith’in yerine K.J. Wright sahada olacak.
XLV. Son yedi yılda NFC takımları AFC takımlarına Super Bowl’da 6-1’lik üstünlük sağlarken bu süreçte New England Patriots, iki defa Super Bowl’u kaybetti. (2008 ve 2012 yıllarında New York Giants’a karşı)
XLVI. Super Bowl XLIX’un baş hakemi Bill Vinovich olacak. Kariyerinde ilk defa Super Bowl yönetecek olan Vinovich, bu yıl playoff’larda New England Patriots’ın Baltimore Ravens’ı yendiği karşılaşmayı yönetmiş ve bu maçta Ravens teknik ekibi, Patriots’ı hücumda illegal dizilişler kullanmakla suçlamıştı.
XLVII. New England Patriots ile Seattle Seahawks tarihleri boyunca 16 defa karşı karşıya gelmiş durumda ve takımlar arasında 8-8’lik eşitlik bulunuyor. İki takım son altı sezonda sadece bir defa karşı karşıya gelirken, bu 2012 sezonunda Seahawks’ın 24 – 23’lük galibiyetiyle sonuçlanmıştı. O zamanlar çaylak olan Russell Wilson, son sekiz dakikada attığı iki touchdown pasıyla takımı 23 – 10’luk skordan geri getirmeyi başarmıştı.
XLVIII. Super Bowl XLIX’un son yılların en yakın geçecek Super Bowl maçlarından biri olması bekleniyor. Geçtiğimiz yıl çoğu yorumcu ve bahis firmaları Denver Broncos’u favori göstermiş ancak Seattle Seahawks, Denver’ı farklı yenmeyi başarmıştı. Bu yıl Seattle Seahawks haftayı favori olarak açsa da son günlerde New England Patriots, oldukça az bir fark ile favori olarak gösterilmeye başlanmış durumda.
XLIX. 180 ülkede canlı olarak yayınlanacak olan Super Bowl, Türkiye’de Fox Sports ekranlarından Türkçe olarak yayınlanacak. Karşılaşmayı Internet üzerinden NFL.com’dan GamePass satın alarak Amerika’da yayınlanan reklamlarıyla birlikte izlemek de mümkün.